Volgens Walker (2017) zien veel studenten over het hoofd hoe essentieel een goede nachtrust is, vooral in de drukke studieperiodes. Slaap is echter cruciaal voor de manier waarop ons lichaam en brein omgaan met stress. Slaaptekort kan leiden tot een toename van stresshormonen, een vermindering van concentratie en zelfs gezondheidsproblemen. Daarnaast heeft een tekort aan slaap invloed op de capaciteit om efficiënt te studeren en informatie op te slaan. Wanneer je slaapt, herstelt je lichaam zowel op fysiek als op mentaal vlak. Dit herstelproces ondersteunt je bij het beter omgaan met stress en draagt bij aan een productievere en emotioneel stabielere dag. Studenten die niet genoeg slapen, ervaren vaak meer stress en hebben meer moeite om hun emoties te beheersen.

De theorie achter slaap & stress

Onderzoek toont aan dat een tekort aan slaap resulteert in een hogere hoeveelheid stresshormoon cortisol. Dit kan leiden tot prikkelbaarheid, angst en lagere cognitieve prestaties. Slaap is bovendien essentieel voor het verwerken van geheugen en het reguleren van emoties. Studenten die genoeg slapen, hebben een betere verwerking van informatie en blijven emotioneel sterker (Rasch & Born, 2013).

Hoe kun je je slaappatroon optimaliseren?

Studenten kunnen op diverse manieren hun slaapgewoonten optimaliseren en daardoor hun stress kunnen verlagen: 

1. Zorg voor een consistent slaappatroon 

Probeer elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan, zelfs in  het weekend. Dit ondersteunt je lichaam bij het creëren van een vast slaappatroon, wat je helpt om eenvoudiger in slaap te vallen en minder uitgeput wakker te worden. 

2. Beperk het gebruik van schermen voordat je gaat slapen 

Blauw licht van apparaten zoals smartphones, laptops en tablets vermindert de hoeveelheid melatonine, het hormoon dat de slaap bevordert. Zorg ervoor dat je schermen minimaal een uur voor het slapengaan vermijden of gebruik een blauwlichtfilter (Chang et al., 2015). 

Miroshnichenko, T. (2020). Persoon met boek [Foto]. Pexels. https://www.pexels.com/nl-nl/foto/iemand-persoon-vrouw-mevrouw-5407265/

3. Zorg voor een ontspannend ritueel voor de avond 

Een kalmerende routine kan bijdragen aan het voorbereiden van je lichaam en geest op de slaap. Overweeg activiteiten zoals het lezen, het luisteren naar rustige muziek of het doen van ademhalingsoefeningen. Het vermijden van stressvolle bezigheden zoals studeren of intensieve fysieke inspanning kort voor het slapengaan kan eveneens helpen bij een verbeterde nachtrust. 

4. Vermijd cafeïne en zware maaltijden ’s avonds 

Cafeïne kan de kwaliteit van je slaap beïnvloeden, zelfs als je het uren voordat je gaat slapen. Kies in plaats daarvan voor een kruidenthee zonder cafeïne of warme melk. Zware maaltijden kunnen bovendien je spijsvertering hinderen en ongemakken veroorzaken, wat het lastiger maakt om in slaap te vallen. Zorg ervoor dat je minstens twee tot drie uur voor het slapengaan licht voedsel consumeert. 

Chang, A.-M., Aeschbach, D., Duffy, J. F., & Czeisler, C. A. (2014). Evening use of light- emitting eReaders negatively affects sleep, circadian timing, and next-morning alertness. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(4), 1232–1237. https://doi.org/10.1073/pnas.1418490112

Rasch, B., & Born, J. (2013). About sleep’s role in memory. Physiological Reviews, 93(2), 681- 766. https://doi.org/10.1152/physrev.00032.2012 

Walker, M. P. (2017). Why we sleep: Unlocking the power of sleep and dreams. Simon and Schuster. Geraadpleegd op 15 maart 2025, van Why We Sleep: Unlocking the Power of Sleep and Dreams – MatthewWalker – Google Boeken